گردند.ولی می توان وظایف آموزش عالی را بیانگر فعالیت هایی دانست که بایستی انجام شود تا اهداف آموزش عالی تحقق یابد.برخی از صاحب نظران،به طور کلی و بدون پرداختن به جزئیات به ۳ وظیفه عمده یعنی تدریس، تحقیق و خدمات به عنوان وظایف کلی آموزش عالی اشاره می نمایند(یونسکو ،۱۹۹۵).همچنین از جمله وظایف موسسات آموزش عالی را می توان تربیت نیروی انسانی متخصص وموردنیازجامعه وآماده کردن آن هابرای اشتغال در بخش های مختلف دانست(اسدپور،۱۳۸۶).

سازمان یونسکووظایف زیررابرای آموزش عالی برشمرده است :
الف)تربیت متخصصان طراز اول
ب)تربیت استاد ومعلم کار آموزبرای دوره های عالی،متوسطه ودر بسیاری از کشورها حتی برای دوره های ابتدایی
ج)پژوهش (کار آموزی پژوهشگران)
د)فراهم نمودن دوره های تکمیلی وباز آموزی برای کادر مدیریت
ه)اشاعه فرهنگ علمی،ادبی وهنری(یونسکو،۱۳۷۲،ص۱۲۰).
اهداف عمده آموزش عالی را می توان در چهار محور متصور شد:

• • کمک به تحقق اهداف اجتماعی از طریق ایجاد فرصت های برابر آموزش عالی

• • برآوردن تقاضای اجتماعی برای آموزش عالی،پرورش توانایی های شهروندان وتسهیل یادگیری مادام العمر

• • پرورش نیروی انسانی متخصص مورد نیاز کشور

• • پیشبرد مرزهای دانش وتولید دانش نو(بازرگان،۱۳۷۴).

چنین وظایفی در بسیاری از کشورها یافت میشود. ولی ترتیب اولویت آنها با توجه به موقعیت هرکشوری متفاوت است. برای مثال، کشورهایی که دچار کمبود هستند، برکارآموزی کادر مدیریت تاکید میکنند. تحقیق نیز درخلأ انجام نمیپذیرد و باید چارهجویی مسائل حاد جامعه از نظر اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را

مورد نظر قرار دهد. برای دسترسی به آموزش عالی باید انتخاب نمود، یا درهای دانشگاه برای همه داوطلبان باز است و ورود به آموزش عالی آزاد است که در این صورت باید از امکانات و کادر مجهز فراوان برخوردار بود و یا امکانات محدود است ودر این صورت باید گزینش دانشجو به ویژه در مورد رشته های خاص انجام پذیرد. نباید فراموش کرد که یک نظام “باز” آموزش عالی غالبا از نظر هزینه و مدت زمان مترادف با کارایی کم است. برخی از کشورها به تجربه به یک نوع نظام آموزش عالی و تحصیل توام پرداختهاند که در آن دانشجو نیمی از وقت خود را در دانشگاه میگذراند و نیم دیگر را در یک واحد تولیدی یا خدماتی(مانند: کادر دولتی، خدمات بهداشتی، درمانی، تدریس و…)(یزدانی، ۱۳۸۸ ).
تاریخچه آموزش عالی در ایران
در ایران تاسیس مراکز تعلیمات عالی متمرکز به عهد ساسانیان برمیگردد و شهرهای “دیو اردشیر” یا “بیت اردشیر” و “شهر جندیشاپور” دو کانون جدی در آموزش عالی بودند. آموزش عالی در سبز فایل به دوره قاجاریه و اقدام امیرکبیر برمیگردد که با اقدام وی در سال۱۲۲۷ مدرسه علوم سیاسی برای تربیت کارشناسان مورد نیاز کشور، مدرسه حقوق در سال۱۲۹۹، مدرسه عالی “فلاحت” در سال۱۳۰۱ و مدرسه عالی “تجارت” در سال۱۳۰۵ در جهت گسترش آموزشهای عالی و تخصصی در تهران تاسیس شدند. برای اداره این ها وزارت علوم در سال۱۲۷۲ تاسیس شد. تفکر اداره هماهنگ امور آموزش کشور در سال۱۲۸۸ در قالب تصویب قانون مربوط به تأسیس وزارت اوقاف و صنایع مستظرفه متجلی گردید. در سال۱۳۰۰ قانون شورای عالی معارف به تصویب رسید که این قانون نقطه عطفی در تاریخ تشکیلات وزارت معارف شمار میرفت. در سال۱۳۱۳ با تصویب قانون دانشگاه تهران آن دانشگاه به عنوان مرکز آموزش عالی در ایران شناخته شد(عبدی، ۱۳۸۴). به منظور تربیت کارکنان مورد نیاز خدمات روستایی کشور به ویژه در بخش آموزش و پرورش در سال۱۳۴۳ دانشسرای سپاه دانش تاسیس گردید. این دانشسرا در ابتدای تاسیس با دانشسرای تربیت معلم تهران ادغام شده بود. اما بعد از دو سال از آن جدا شد و به طور مستقل به تربیت راهنمایان تعلیماتی و معلمان روستایی اقدام کرد. در۲۲ اسفند۱۳۴۵ شورای مرکزی دانشگاههای وقت اساسنامه تعلیمات مکاتبهای را به تصویب رساند و مسئولیت اجرای آن را به عهده دانشسرای عالی سپاه دانش گذاشت. این موسسه بعدا به «دانشگاه سپاهیان انقلاب» و سپس در سال۱۳۵۶ به «دانشگاه ابوریحان» تغییر نام یافت(همان منبع).

رشته علوم تربیتی گرایش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی
ازجمله رشته های مهم آموزش عالی که نقش بنیادی در کل نظام آموزشی وجامعه ایفا می نماید،رشته علوم تربیتی با گرایش مدیریت آموزشی است که البته نسبت به سابقه برخی رشته های دیگر در آموزش عالی ایران از رشته های نسبتا جوان(تأسیس دوره لیسانس مدیریت وبرنامه ریزی آموزشی در سال۱۳۴۸در دانشگاه تهران وراه اندازی دوره فوق لیسانس مدیریت آموزشی پس از دوران بازگشایی دانشگاه ها در سال ۱۳۶۱).ودر مقایسه با برخی دیگر، از رشته های باسابقه محسوب می گردد که به دلایل متعدد گسترش کمی قابل ملاحظه ای در دانشگاه های دولتی وآزاد داشته ومتقاضیان زیادی را به خود جذب نموده است( آشنایی با شورای عالی انقلاب فرهنگی تهران،۱۳۸۰).به هر حال آن چه در یک برنامه ریزی،منطقی به نظر می رسد آن است که بایستی به طور مداوم در پی مطالعه وبررسی چگونگی برنامه در صورت لزوم تجدید نظرنسبت به آن برای پاسخگویی به نیاز های متعدد بود.از این روزمینه ها وشرایطی هم چون تفویض اختیارات برنامه ریزی درسی به دانشگاه ها(مورخ۱۰/۲/۱۳۷۹)که عمدتا قبل از آن تاریخ از اواخر سال ۱۳۶۲به عهده شورای عالی برنامه ریزی بوده است،جهت استفاده بهتر از نظرات افراد دست اندرکار هم چون متقاضیان ومدیران ودانشجویان در امر اصلاح برنامه های درسی رشته های مختلف فراهم گردید.
تاریخچه وسیر تحول رشته مدیریت وبرنامه ریزی آموزشی
مطالعه رسمی مدیریت وبرنامه ریزی آموزشی از اواخر قرن نوزدهم آغاز، ولی شکلگیری آن به عنوان یک قلمرو پژوهشی و نظری یا یک رشته علمی با شالوده معرفتی معتبر و جهتگیری پژوهشی و روش شناسی علمی آن از نیمه قرن بیستم به این سو شروع شده است. مروری در تحول این رشته، چشم اندازی برای بررسی منزلت کنونی و جهات آتی آن را فراهم میکند.
زادگاه رشته مدیریت وبرنامه ریزی آموزشی مانند اغلب رشته های علومتربیتی در امریکا و سابقه آن مربوط به دهه های آخر قرن نوزدهم است. گروه های آموزشی رشته آموزش وپرورش در دهه ۱۸۷۰ در دانشگاه میشیگان، کلمبیا، اوهایو و… تأسیس شدند. درس مدیریت مدرسه از جمله دروس این رشته بود(مور، ۱۹۶۴). در این زمان، مدیریت امور اجتماعی یک موضوع مهم و قابل مطالعه تلقی میشد؛ از اینرو، توجه و اجرای