^** اختلاف معنی‏دار در سطح آماری ۱ درصد، ^* اختلاف معنی‏دار در سطح آماری ۵ درصد و ^ns عدم اختلاف آماری معنی‏دار

۵۹
۴-۲-۱ ارتفاع
با توجه به جدول ۴-۳ و ۴-۵ اثر متقابل سطوح سالیسیلیک‏اسید در هر ۴ سطح شوری معنی‏دار بود. برش‏دهی اثر متقابل نشان داد که به طور کلی با افزایش شوری از میانگین ارتفاع بوته شبدر برسیم کاسته شد. در هر سطح شوری هم تقریبا روند مشابهی بین سطوح مختلف سالیسیلیک‏اسید مشاهده شد. بدین ترتیب که در هر سطح شوری، عدم استفاده از سالیسیلیک‏اسید کمترین میانگین ارتفاع را داشت که با افزایش سطوح سالیسیلیک‏اسید به ۱۰۰ پی‏پی‏ام بر مقدار این صفت افزوده شد و در سطوح بیشتر از این مقدار، روند کاهشی مشاهده شد. در سطح شوری صفر، کمترین مقدار میانگین ارتفاع مربوط به سطح شاهد سالیسیلیک‏اسید (۰۰/۵۳ سانتی‏متر) بود. بیشترین مقدار میانگین ارتفاع بوته در این سطح شوری مربوط به سطح ۱۰۰ سالیسیلیک‏اسید (۵۰/۶۴ سانتی‏متر) بود که با بقیه سطوح پرایمینگ اختلاف معنی‏داری داشت. در سطح شوری ۳ دسی‏زیمنس بر متر نیز بیشترین ارتفاع بوته مربوط به سطح ۱۰۰ پی‏پی‏ام سالیسیلیک‏اسید (۸۳/۵۴ سانتی‏متر) بود، بعد از آن سطوح ۵۰ و ۱۵۰ پی‏پی‏ام (به ترتیب با ۶۳/۵۲ و ۷۰/۵۲ سانتی‏متر) قرار داشتند که از نظر آماری اختلاف آماری معنی‏داری با هم نداشتند. کمترین میانگین ارتفاع بوته در این سطح شوری مربوط به سطح شاهد سالیسیلیک‏اسید بود که با سطح ۲۰۰ پی‏پی‏ام پرایمینگ در یک سطح آماری قرار گرفتند (به ترتیب ۰۳/۵۰ و ۱۳/۵۱ سانتی‏متر). در سطح شوری ۶ دسی‏زیمنس نیز بیشترین میانگین ارتفاع مربوط به سطح پرایمینگ ۱۰۰ پی‏پی‏ام (۲۷/۵۱) بود که با سطح پرایم ۱۵۰ پی‏پی‏ام (۱۶/۵۰) اختلاف آماری معنی‏داری نداشت. بعد از آن‏ها سطح دوم پرایمینگ با ۵۰ پی‏پی‏ام سالیسیلیک‏اسید با میانگین ۷۷/۴۹ سانتی‏متر ارتفاع بوته بیشتری نسبت به شاهد و ۲۰۰ پی‏پی‏ام پرایمینگ داشتند. کمتریم مقدار میانگین ارتفاع مربوط به سطح شاهد سالیسیلیک‏اسید بود (۱۳/۴۴) که با سطح ۲۰۰ پی‏پی‏ام (۳۳/۴۶) نیزاختلاف معنی‏دار داشت. در شدید ترین سطح شوری (۹ دسی‏زیمنس بر متر) نیز نتایج مشابهی به دست آمد. بر ای اساس، بیشترین مقدار میانگین ارتفاع مربوط به سطوح ۱۰۰ و ۱۵۰ پی‏پی‏ام سالیسیلیک اسید بود که در یک سطح آماری قرار گرفتند (به ترتیب ۹۷/۴۶ و ۱۳/۴۶). کمترین میانگین ارتفاع مربوط به شاهد پرایم بود (۹۳/۳۸ سانتی‏متر). بین سطوح ۲۰۰ و ۵۰ پی‏پی‏ام (به ترتیب ۴۳/۴۲ و ۶۷/۴۳ سانتی‏متر) نیز اختلاف آماری معنی‏داری مشاهده شد. به نظر می‏رسد در سطوح شوری شدید، سطح ۱۵۰ سالیسیلیک‏اسید بهتر از ۱۰۰ پی‏پی‏ام باشد (شکل ۴-۹).
۶۰
شکل ۴-۹ برش دهی اثر متقابل سطوح سالیسیلیک‏اسید در هر سطح شوری بر میانگین ارتفاع
کاید نظامی و همکاران (۱۳۹۱) در مطالعه‏ای که بر روی عدس داشتند به این نتیجه رسیدند که با افزایش شوری ارتفاع گیاه کاهش یافت و بین سطوح مختلف شوری اختلاف معنی‏داری داشت. تحت تنش شوری، عدم آماس مناسب و تخصیص بیشتر مواد سنتزشده جهت مقابله با تنش، کوتاه‏شدن دوره رشد گیاه و مکانیسم‏های فرار از تنش، همگی می‏توانند مانع از توسعه عادی سلول‏ها و در نتیجه کاهش ارتفاع گیاه شوند (جوز، ۲۰۰۲). کاهش ارتفاع بوته، همگام با افزایش شوری و نیز با توجه به اثر شوری بر کاهش جذب آب و در نتیجه، کاهش تقسیم، طویل‏شدن و تمایز سلولی، امری کاملا بدیهی است (میرمحمدمیبدی و قره‏یزدی، ۲۰۰۲). کاهش معنی‏دار ارتفاع گیاه در اثر تنش شوری در ریحان و نیشکر نیز گزارش شده است (حسنی، ۲۰۰۳؛ حسین و همکاران، ۲۰۰۴).
۴-۲-۲ سطح برگ
برش‏دهی اثر متقابل نشان داد که سطح برگ با افزایش تنش شوری کاهش می‏یابد ولی این کاهش در سطح ۱۰۰ پی‏پی‏ام سالیسیلیک‏اسید تا حدی کمتر است به طوری که در هر سطح از تنش شوری، استعمال سالیسیلیک‏اسید از صفر تا ۱۰۰ پی‏پی‏ام باعث افزایش سطح برگ شد و از آن به بعد دوباره روند کاهشی راپیش گرفت (شکل ۴-۱۰). در هر سطح از تنش شوری سطح شاهد سالیسیلیک‏اسید دارای کمترین سطح برگ بوته بود. در سطح شاهد شوری، نیز استفاده از سالیسیلیک‏اسید روند مشابهی داشت به طوری که کمترین و بیشترین سطح برگ به ترتیب مربوط به شاهد و ۱۰۰ پی‏پی‏ام سالیسیلیک‏اسید بود. در سطح شاهد شوری، کمترین سطح برگ بوته مربوط به شاهد بود (۱۸۹) و بیشترین مقدار آن مربوط به سطح ۱۰۰ پرایم با میانگین ۱۷/۲۳۱ بود. بین تمامی سطوح اختلاف آماری معنی‏داری وجود داشت. سطح ۱۰۰ پرایم در سطح شوری ۳ دسی‏زیمنس دارای بیشترین سطح برگ بوته ۵۰/۱۹۵ بود و بعد از آن سطح ۱۵۰ با میانگین ۱۹۴ قرار گرفت. کمترین میانگین سطح بوته در این سطح شوری مربوط به سطح شاهد (۳۳/۱۷۲) بود. در سطح شوری ۶ دسی‏زیمنس نیز سطج برگ بوته در تمامی سطوح یالیسیلیک‏اسید نسبت به سطح شوری ۳ و صفر دسی‏زیمنس کاهش یافت. پرایمینگ ۱۰۰ پی‏پی‏ام نسبت به سطوح دیگر سالیسیلیک‏اسید کاهش کمتری یافت. در این سطح شوری، بین سطوح ۵۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ پی‏پی‏ام سالیسیلیک‏اسید اختلاف آماری معنی‏داری مشاهده نشد. کمترین مقدار سطح بوته مربوط به شاهد بود (۳۳/۱۵۷). در شدیدترین سطح شوری (۹ دسی‏زیمنس بر متر) نیز پرایمینگ با ۱۰۰ پی‏پی‏ام سالیسیلیک‏اسید، میانگین سطح برگ بیشتری نسبت سایر سطوح داشت ۰۰/۱۶۳). سطوح ۵۰ و ۱۵۰ پی‏پی‏ام (به ترتیب با میانگین سطح برگ بوته ۳۳/۱۵۵ و ۳۳/۱۵۸) در یک سطح آماری قرار گرفتند. سطح شاهد دارای کمترین مقدار سطح برگ بوته بود (۳۳/۱۳۵).
۶۱
شکل ۴-۱۰ برش دهی اثر متقابل سطوح سالیسیلیک‏اسید در هر سطح شوری بر سطح برگ بوته
۶۲
کاهش شاخص‏های رشد در گوجه‏فرنگی، عدس و جو تحت تنش شوری گزارش شده است (شیبلی و همکاران، ۲۰۰۷؛ باندگلو و همکاران، ۲۰۰۴؛ الطیب، ۲۰۰۵).
۴-۲-۳ وزن تر
از آن‏جایی که طبق جدول تجزیه واریانس (۴-۳) فقط اثر شوری بر میانگین وزن تر معنی‏دار بود، تجزیه رگرسیونی اثر شوری بر میانگین وزن تر انجام شد (شکل ۴-۱۱). رابطه رگرسیونی بسیار معنی‏داری بین میانگین وزن تر و شوری وجود داشت (۹۴/۰=R²). این رابطه رگرسیونی خطی و منفی بود به طوری که در عدم شوری میانگین وزن تر برابر با ۰۹/۳ گرم بود و با افزایش هر واحد شوری، ۱۲/۰ گرم از میانگین وزن تر کاسته شد. بیشترین وزن تر مربوط به شوری صفر با میانگین ۲۰/۳ گرم بود که با سطوح شوری دیگر اختلاف آماری معنی‏داری داشت. کمترین مقدار آن در شدیدترین تیمار شوری (۹ دسی‏زیمنس) به دست آمد (۰۳/۲ گرم) که به همراه سطوح شوری ۳ و ۶ در یک سطح آماری قرار گرفتند.
شکل ۴-۱۱ تجزیه رگرسیون اثر سطوح شوریبر میانگین وزن تر
۴-۲-۴ تولید ماده خشک
بر اساس شکل ۴-۱۲ بین سطوح شوری و میانگین تولید خشک نیز یک رابطه رگرسیونی خطی منفی وجود داشت (۹۶/۰=R²). بر اساس این رابطه در عدم شوری، میانگین وزن خشک برابر با ۵/۰ گرم است و با افزایش هرواحد دسی‏زیمنس شوری، ۰۲/۰ گرم از وزن خشک گیاه کاسته می‏شود. به طوری که کمترین وزن خشک گیاه مربوط به سطح شوری ۹ دسی‏زیمنس بود (۳/۰ گرم) که با سطح شوری ۶ (۳۸/۰ گرم) اختلاف آماری معنی‏داری نداشت. بیشترین مقدار وزن خشک در سطح صفر شوری به دست آمد (۵/۰ گرم).
۶۳
شکل ۴-۱۲ تجزیه رگرسیون اثر سطوح شوریبر میانگین وزن خشک
۴-۲-۵عدد اسپد (شاخص کلروفیل)، کلروفیل a، b و کارتنوئیدها
نتایج تجزیه رگرسیون نشان داد که بین عدد اسپد در اندازه‏گیری اول (عدد اسپد ۱) و سطوح شوری رابطه خطی منفی وجود دارد (%۹۷=R²) که با افزایش هر واحد شوری از سطح شاهد تا سطح ۹ دسی‏زیمنس مقدار عدد اسپد ۱ از ۷۶/۳۹ با شیب ۰۲/۱ واحد ماهش می‏یابد. بیشترین عدد اسپد ۱ مربوط به عدم تنش شوری بود (۵۳/۳۹) که با سطووح دیگر اختلاف معنی‏دار داشت و کمترین مقدار آن نیز مربوط به سطح ۹ دسی‏زیمنس با میانگین ۹۵/۲۹ بود (شکل ۴-۱۳).
۶۴
شکل ۴-۱۳ تجزیه رگرسیون اثر سطوح شوریبر عدد اسپد ۱
بین عدد اسپد ۱ و سطوح پرایمینگ سالیسیلیک‏اسید رابطه رگرسیونی درجه دوم برقرار بود (%۸۸=R²). بر اساس این رابطه در شرایط عدم پرایمینگ، میانگین عدد اسپد ۱ برابر با ۰۲/۳۳ بود و تا سطح ۱۰۰ پی‏پی‏ام سالیسیلیک‏اسید با افزایش هر پی‏پی‏ام سالیسیلیک‏اسید به میزان ۰۷/۰ واحد بر عدد اسپد ۱ افزوده شد و از آن نقطه به بعد اثر سالیسیلک‏اسید بر عکس شد و با ازای افزایش هر واحد سالیسیلیک‏اسید میانگین عدد اسپد به میزان ۰۰۰۳/۰ واحد کاهش یافت (شکل ۴-۱۴). کمترین میزان عدد اسپد مربوط به شاهد پرایم بود (۷۸/۳۲) که با سطوح دیگر اختلاف معنی‏داری داشت و بیشترین مقدار آن نیز مربوط به سطح ۱۰۰ پی‏پی‏ام بود (۳۳/۳۷). بین سطوح ۵۰ و ۱۵۰ پی‏پی‏ام از نظر عدد اسپد ۱ اختلاف آماری معنی‏داری وجود نداشت.
شکل ۴-۱۴ تجزیه رگرسیون اثر سطوح سالیسیلیک‏اسیدبر عدد اسپد ۱
۶۵
از آن‏جایی که اثر متقابل شوری و سالیسیلیک‏اسید بر عدد اسپد حاصل از اندازه‏گیری دوم (عدد اسپد ۲) معنی‏دار شد (جدول ۴-۴) و بر اساس برش‏دهی فیزیکی مشخص شد که اختلاف بین سطوح سالیسیلیک‏اسید در همه سطوح شوری معنی‏دار است (جدول ۴-۶)، لذا در شکل ۴-۱۵ تمای مقایسات آورده شده‏اند. به طور کلی با افزایش شوری عدد اسپد ۲ کاهش می‏یابد؛ و در هر سطح شوری سطوح پایین (صفر و ۵۰ پی‏پی‏ام) و سطوح بالای سالیسیلیک‏اسید (۲۰۰ پی‏پی‏ام) نسبت به سطوح ۱۰۰ و ۱۵۰ پی‏پی‏ام بیشتر تحت تنش شوری قرار گرفتند و شاخص کلروفیل آن‏ها بیشتر کاهش یافت. بر این اساس در سطح صفر شوری، کمترین عدد اسپد ۲ مربوط به شاهد (۳/۴۳) بود و بیشترین آن مربوط به سطح ۱۰۰ پی‏پی‏ام (۰۷/۵۰) بود که با سطح ۱۵۰ پی‏پی‏ام اختلاف معنی‏داری نداشت (۸۳/۴۸). این شاخص در سطح ۲۰۰ پی‏پی‏ام در این سطح شوری مجددا کاهش معنی‏داری پیدا کرد (۸۳/۴۷). در سطح دوم شوری (۳ دسی‏زیمنس) روند مشابهی مشاهده شد، به این ترتیب که کمترین مقادیر مربوط به سطوح صفر و ۵۰ پی‏پی‏ام بود که با هم اختلاف معنی‏داری داشتند (به ترتیب (۴۷/۴۰ و ۲۳/۴۵). بیشترین مقدار عدد اسپد نیز در سطح ۱۰۰ پرایم به دست آمد که با سطح ۱۵۰ پی‏پی‏ام در یک سطح آماری قرار گرفتند (به ترتیب ۸۰/۴۷ و ۶۷/۴۶). سطح ۲۰۰ پی‏پی‏ام دارای عدد اسپد ۲ کمتری بود که با سطح ۱۵۰ پی‏پی‏ام اختلاف آماری معنی‏داری نداشت. در سطح شوری بیشتر یعنی سطح شوری ۶ دسی‏زیمنس کمترین مقدار مربوط بهشاهد بود (۲۳/۳۸) و بقیه سطوح استفاده از سالیسیلیک‏اسید در یک سطح آماری قرار گرفتند. در سطح شوری ۹ دسی‏زینس نیز کمترین مقدار عدد اسپد مربوط به شاهد بود (۴۳/۳۵) و سطوح ۵۰ ، ۱۰۰ و ۱۵۰ پی‏پی‏ام در یک سطح آماری قرار گرفتند.
۶۶
شکل ۴-۱۵ برش دهی اثر متقابل سطوح سالیسیلیک‏اسید در هر سطح شوری بر عدد اسپد ۲
برش‏دهی اثر متقابل بر کلروفیل b نیز نشان داد که سالیسیلیک‏اسید در سطوح مختلف شوری نتوانست اثر بهبود دهنده‏ای بر روی کلروفیل ‏bبگذارد و سطح شاهد دارای بیشترین کلروفیل bبود (شکل ۴-۱۶).
شکل ۴-۱۶ برش دهی اثر متقابل سطوح سالیسیلیک‏اسید در هر سطح شوری بر میزان کلروفیل b
۶۷
برش‏دهی اثر متقابل سالیسیلیک‏اسید و شوری نیز نتایج مشابهی بر میزان کارتنوئید داشت به طوری که سطوح سالیسیلیک‏اسید باعث کاهش میزان کارتنوئیدها در سطوح شوری شدند (شکل ۴-۱۷).
شکل ۴-۱۷ برش دهی اثر متقابل سطوح سالیسیلیک‏اسید در هر سطح شوری بر میزان کارتنوئید
در مطالعه‏ای بر روی ذرت تنش شوری باعث کاهش رنگیزه‏های فتوسنتزی (کلروفیل و کارتنوئید) شد (مومنی و همکاران، ۱۳۹۲) این کاهش می‏تواند به علت تخریب ساختمان کلروپلاست و دستگاه فتوسنتزی، فتواکسیداسیون کلروفیل‏ها، واکنش آن‏ها با اکسیژن یکتایی، تخریب پیش‏ماده‏های سنتز کلروفیل‏ها جدید و فعال‏شدن آنزیم‏های تجزیه کننده کلروفیل از جمله کلروفیلاز و اختلالات هورمونی باش (الطیب، ۲۰۰۵، روت و همکاران، ۱۹۹۷ و ۱۹۹۸، سلطانی و همکاران، ۱۹۹۹ و نوسلوز و واسیلاکاکیس، ۲۰۰۷)، هر چند که تجمع یون‏های سدیم و کلر در برگ‏ها در تنش شوری نیز تاثیر منفی بر غلظت کلروفیل دارد (استیفن و همکاران، ۲۰۰۶).؛ علاوه بر این تنش شوری در جذب عناصری که در سنتز کلروفیل نقش دارند مانند آهن و منیزیم اختلال ایجاد می‏کند (نوسلوز و واسیلاکاکیس، ۲۰۰۷). کاهش مقدار رنگیزه‏های فتوسنتزی در شرایط شوری و خشکی می‏تواند عمدتا به دلیل تخریب ساختمان کلروپلاست و دستگاه فتوسنتزی، فتواکسیداسیون کلروفیل‏ها، واکنش آن‏ها با اکسیژن یکتایی، تخریب پیش‏ماده‏های سنتز کلروفیل و ممانعت از بیوسنتز کلروفیل‏های جدید و فعال‏شدن آنزیم‏های تجزیه‏کننده کلروفیل از جمله کلروفیلاز باشد (الطیب، ۲۰۰۵؛ نئوسلوز و ناسیلاکاکیس، ۲۰۰۷). علاوه‏بر این، تنش شوری بر جذب برخی عناصر ضروری نظیر آهن و منیزیم اختلال ایجاد می‏کند که در سنتز کلروفیل ضروری می‏باشند (پسندی‏پور و همکاران، ۱۳۹۲). برخی از محققین تغییر در متابولیسم نیتروژن و سنتز ترکیباتی مانند پرولین، کاهش ضخامت تیغه‏های تیلاکوئید و تخریب کلروپلاست‏ها را علت کاهش کلروفیل ذکر کردند (ناظم بکایی و فهیمی، ۱۳۷۸). پوستینی و همکاران (۱۳۸۲) بیان داشتند که کلروفیل a و b به طور یکسان تحت تاثیر شوری قرار نمی‏گیرند چرا که کلروفیل a تجزیه‏پذیر تر است. افزایش رنگیزه‏های فتوسنتزی تحت تیمار سالیسیلیک‏اسید را می‏توان به علت اثر آن بر تحریک مسیر سنتزی این رنگدانه‏ها دانست (غریب و همکاران، ۲۰۰۷).
۶۸
می‏توان کاهش صفات رویشی را به کاهش مواد فتوسنتزی برای تامین رشد سبزینه‏ای نسبت داد چرا که غلظت کلروفیل از عوامل مهم در ظرفیت فتوسنتزی است و شوری باعث کارایی ضعیف برگ‏ها در فتوسنتز می‏شود (عبدل‏بکی و همکاران، ۲۰۰۸). شعاع و میری دریافتند که بیشترین میزان کلروفیلa وb مربوط به تیمار ۵/۰ میلی‏مولار و کمترین آن مربوط به تیمار ۱ میلی‏مولار سالیسیلیک‏اسید بود؛آن‏ها نتیجه گرفتند کهاثرات سالیسیلیک‏اسید به شدت به غلظت مصرف آن وابسته است. کمالی و همکاران (۱۳۹۱) دریافتند که اثرات ساده و متقابل شوری و سالیسیلیک‏اسید بر عدد اسپد در گیاه گل تکمه‏ای (gomphrenaglobosa L) بسیار معنی‏دار بود. با افزایش شوری عدد اسپد کم شد و با سالیسیلیک‏اسید در تنش عدد اسپد زیاد شد.

۴-۲-۶ تجمع یون‏های پتاسیم و سدیم
همان‏طور که در شکل (۴-۱۸) آمده است، با افزایش شوری میزان یون سدیم در شبدر افزایش یافت که کاربرد سالیسیلیک‏اسید تا حدی باعث کاهش معنی‏دار آن در سطوح مخنلف شوری شد. بدین ترتیب که در تمامی سطوح تنش شوری، سطح شاهد سالیسیلیک‏اسید دارای بیشترین تجمع یون سدیم بود و با بهره گرفتن از سالیسیلیک‏اسید تا سطح ۱۰۰ پی‏پی‏ام این افزایش، کمتر بود و تا حدی باعث بهبود شد و از این غلظت به بعد کاربرد سالیسیلیک‏اسید نتیجه عکس داشت و باعث افزایش یون سدیم شد. در سطح صفر شوری، میزان سدیم برابر با ۱/۱۱۱ بود که نسبت به سطوح دیگر اختلاف آماری معنی‏داری داشت. کمترین میزان آن مربوط به سطح ۱۰۰ پی‏پی‏ام بود (۶۷/۴۸). بعد از سطح ۱۰۰، سطح ۱۵۰ پی‏پی‏ام پرایم با یک اختلاف معنی‏دار، دارای عملکرد بهتری در مورد این صفت بود. در سطح شوری ۳ دسی‏زیمنس، کمترین تجمع سدیم مربوط به سطح سالیسیلیک‏اسید ۱۰۰ پی‏پی‏ام بود (۲/۷۶) که با بقیه سطوح پرایمینگ اختلاف معنی‏داری داشت. در شوری ۶ دسی‏زیمنس نیز بیشترین و کمترین تجمع یون سدیم مربوط به سطح شاهد و ۱۰۰ پی‏پی‏ام سالیسیلیک‏اسید (به ترتیب با ۸۵/۱۷۷ و ۲/۱۰۳) بود.
۶۹
شکل ۴-۱۸ برش دهی اثر متقابل سطوح سالیسیلیک‏اسید در هر سطح شوری بر میزان تجمع یون سدیم
برش‏دهی اثر متقابل بر مقدار تجمع پتاسیم نشان داد که با افزایش شوری مقدار تجمع یون پتاسیم کم می‏شود. در هر سطح شوری نیز سطوح سالیسیلیک‏اسید با هم اختلاف معنی‏داری داشتند به این ترتیب که در هر سطح شوری، سطح شاهد سالیسیلیک‏اسید کمترین تجمع بون پتاسیم را داشت و سطح ۱۰۰ پی‏پی‏ام بیشترین تجمع پتاسیم را داشت. سطوح بیشتر از ۱۰۰ پی‏پی‏ام باعث کاهش معنی‏دار در تجمع یون پتاسیم شدند (شکل ۴-۱۹). در سطح شوری صفر، کمترین تجمع یون پتاسیم مربوط به سطح شاهد پرایم (۳۵/۴۷) بود و بیشترین مقدار آن مربوط به سطح پرایم ۱۰۰ با میانگین ۴/۴۵ بود. در سطح شوری س دسی‏زیمنس، بین سطوح ۱۰۰ و ۱۵۰ پی‏پی‏ام از نظر تجمع یون پتاسیم اختلاف آماری معنی‏داری وجود نداشت. سطح ۱۰۰ پی‏پی‏ام پرایم، در سطح شوری ۶ دسی‏زیمنس بر متر نیز دارای بیشترین میانگین تجمع یون پتاسیم (۴/۳۴) بود. در شدیدترین سطح شوری نیز، سطح شاهد و سطح ۱۰۰ پی‏پی‏ام پرایم به ترتیب با میانگین تجمع یون پتاسیم ۱۵/۴ و ۸۷/۲۲ دارای کمترین و بیشترین تجمع بودند.
۷۰